Elixindo

Cómpre que quede moi clariña a seguinte mensaxe: somos nós os que eliximos. Saímos á rúa decotío e optamos por falar galego ou castelán, o que máis nos pete. Algúns decidirán actuar en función do interlocutor e outros decantaranse polo monolingüismo. É a nosa escolla. Escollemos porque dominamos os dous idiomas, porque niso consiste, precisamente, unha elección. Como é obvio, é unha decisión que nin se asemella nin ten nada que ver con ese fato de deputados do PP que confesaron dificultades para se expresaren na "lingua propia de Galicia" (entre aspas porque estas son xustamente as palabras que aparecen no Estatuto de Autonomía que xuraron defender hai menos de quince días). A conclusión é clara e rotunda: eles non son bilingües. Os bilingües somos nós.
Eu, por exemplo, que escribo este blog e sufro unha barbaridade polos asuntos do idioma, non teño absolutamente nada contra o castelán. Só faltaría. Como moitos de vós sabedes, vivo en Zamora, así que, como é natural, desenvólvome en lingua castelá con absoluta naturalidade: na miña profesión, cos compañeiros, coa xente da rúa e cos moitos amigos que fixen por estas benditas terras. Este feito non me produce ningún trauma nin trastorno emocional. Non teño sensación de exilio nin nada que se lle pareza. Son, simplemente, as circunstancias da miña vida, e ben satisfeito e agradecido que estou con elas. Agora ben, no caso de que os meus días transcorresen exclusivamente en Vigo ou Silvaoscura, o sentimento de amor pola lingua castelá sería exactamente o mesmo, porque o castelán é o idioma no que escriben moitos dos autores que me fan feliz e me axudan a loitar cada novo día. Sendo a castelá a lingua de Sabina e dos Luthiers e de Cortázar e de Cervantes e de Clarín, como vou eu sentir xenreira ou menosprezo por ela?
Todo este pesadísimo preámbulo ten relación, como ben podedes imaxinar, coa autorización que o presidente da Xunta deu aos seus deputados para que falen en castelán no Parlamento. Debe quedar moi claro, para que a vergoña sexa maior e o abraio non teña fin, que o feito de que López Chaves e outros coma el suban á tribuna e empreguen o castelán non é produto en ningún caso dunha escolla libre e decidida. Falan castelán porque non saben outra cousa, porque levan corenta ou cincuenta anos vivindo en Galicia e nunca se preocuparon por aprender a lingua que os une con milleiros de veciños nin xamais quixeron saber nada nin de Rosalía nin de Celso Emilio nin de Ferrín nin de ninguén. Non son uns señores liberais exercitando un dereito, non, son un grupo de ignorantes, de indixentes intelectuais que talvez aprobaron unhas oposicións pero que amosan coa súa actitude unha fobia absoluta ás gramáticas, aos libros de texto (non esquezamos que moitos deles, por cuestión de idade, xa tiveron asignatura de galego na escola e no instituto, o que pon de manifesto que ou eran moi malos alumnos ou foron a pésimos colexios) e, o que é peor, representan a un pobo que non coñecen. Se un deputado galego non sabe falar galego é porque non considera interesante viaxar por Galicia e dialogar cos seus habitantes de igual a igual. Se un deputado galego non sabe falar galego, digámolo claramente, é porque é unha persoa sen educación, en todos os sentidos da palabra. E Feijoo a iso chámalle libre escolla de idioma.
Por iso eu pido humildemente a colaboración de quen poida ler este blog. Preciso que me digades quen son exactamente os deputados que optan por falar en castelán. Dado que a páxina web do Parlamento de Galicia facilita a dirección de correo electrónico dos seus membros, é fundamental que empreguemos este medio (eu, polo menos, vouno facer) para dicir claramente o que pensamos duns representantes do pobo que descoñecen unha das dúas linguas oficiais de Galicia (a propia, para maior vergoña) e aínda teñen o descaro de se gabar de semellante eiva.
Estamos na loita.

Noxo, Feijoo, moito noxo

Un presidente covarde, unicamente preocupado por quedar ben con certos medios de comunicación de Madrid.

As noitadas

Nas últimas semanas, sen causa que o xustifique, fun invadido por un estraño e afouto espírito xuvenil, o que me fixo participar en varias sesións de esmorga nocturna polos locais máis selectos da cidade de Vigo. Podería dedicar unhas liñas ao elegantes que son os pubs e ao moi pijos que nos volvemos os da urbe industrial e guerrilleira, pero prefiro obviar os comentarios sociolóxicos e ir, como adoito facer, ao meu habitual terreo. A conclusión que tirei das miñas farras é que segue a haber moita xente que mantén a lingua galega gardada nos armarios da alma, nunha especie de substrato familiar da que só a saca cando, imprevistamente, aparece algún espontáneo (neste caso, eu) que desenvolve as conversas nese idioma que, para moitos, é "o que falaban os avós, alá na aldea". Ocorre entón que o urbanita castelanfalante amosa, por educación ou súbito sentido identitario, un abraiante interese por retomar aquela gramática tantos anos agochada. Podo xurar que este que aquí escribe non ten vocación apostólica nin anda polos bares esixindo normalización. Ao contrario, limítome a soster a cervexa e a conversar, entre grolo e grolo, sobre os grandes temas da humanidade: a liga de fútbol, os difusores da Fórmula 1, o engaiolante e guapísima que estaba aquela rapaza do vestido violeta... Por prudencia e hixiene mental, procuro evitar asuntos polémicos, polo que nunca me veredes disertar do decreto do ensino ou da actualidade do infinito conxugado. Aínda así, insisto, noto con sorpresa que moitos dos meus interlocutores fan o esforzo de responderme en galego. Fano, era de supoñer, con graves eivas pronominais e unha notable tendencia á hipercorrección, como se a partir de certa hora todo o mundo se volvese conselleiro da Xunta cordial ou militante da sección moderna do BNG. Mesmo hai algún que, sen vir a conto nin mediar provocación pola miña parte, improvisa un pequeno discurso sobre o bonito que é o galego e o ben que fariamos todos en recuperalo. Eu agradézollelo con xusta cortesía, paso por alto as infraccións morfolóxicas (ben sei que os neofalantes merecen todo o apoio que se lles poida dar) e a seguir, antes de que a emoción me enrede, regreso ao controvertido asunto dos difusores, non vaia ser que a galega, ademais de agónica, "imposta" e ritual, acabe sendo unha caste de metalingua unicamente apta para falar de si mesma, como se no canto dun país fósemos unha inmensa sala de espera dun centro de saúde, é dicir, un lugar no que se xuntan os xubilados a comentar as súas doenzas e a rifar co primeiro que chegue tarde ou tente infrinxir a orde establecida.
Brindo, pois, polos meus conversantes da noite do sábado, pola aldea perdida dos seus avós e pola esperanza de que, pouco e pouco, vaiamos todos practicando ese sutil e saudable exercicio chamado memoria. E engado, post scriptum, que me pareceu fascinante un local chamado Dux, coas súas elegantísimas lámpadas e os teitos altos, con luces dabondo para non ir tropezando con todas as esquinas e con suficiente espazo como para emular os bailes do mítico Bobby Farrell coa precisión debida.

Luns

Como é luns, aínda se mesturan en min as cantidades xustas de preguiza e sentido común, así que evitarei dúas importantes tentacións:

-Non vou comentar nada sobre o novo goberno da Xunta. Deámoslles uns días de cortesía.

-Tampouco me vou laiar de que hai hoxe xustamente quince anos estabamos en Madrid, dispostos a vivir unha emocionante final de Copa. Que tempos!

Aínda así e todo, hoxe teño motivos para botar por elas e provocar envexa nos posibles sabinistas que lean este blog. Aquí exhibo retrato, feito onte á noite, no que aparezo sorrindo ao futuro na compaña de dúas primeirísimas figuras da música española dos últimos anos: Antonio García de Diego e Jaime Asúa. Os fans sómosche así.

Volvamos

Non me fixo ben ningún o son do despertador esta mañá. É o que teñen as vacacións, que ás veces rematan en negros agoiros. Aínda así, poñámonos positivos e agradezamos algunhas cousas boas dos últimos días: ademais de cafés con amigos aos que vexo pouco, tiven tempo de durmir longas sestas e de pasar horas moi entretidas na lectura. Brindo, pois, con republicano licor café, pola saúde de Xosé Luís Martínez Pereiro, Xesús Constela e María do Cebreiro, os autores aos que debo algúns momentos de felicidade diante do libro aberto. E envío outro grolo na honra de Marcos Calveiro, que está a recibir moitos e merecidos premios. E máis que han de vir. Que o 14 de abril nos sexa propicio.