Os de Silvaoscura (50)

Tivemos dous tolos oficiais, o Manolo da Lucinda e o Marcial da Veiga. Os dous morreron de cadanseu infarto, o que demostra que, ao final, o problema non era tanto da cabeciña coma do corazón.
O Manolo, alcumado o Farruco, era tolo porque todo o mundo o dicía, aínda que eu nunca lle vin feito nin lle escoitei palabra que acreditase tal condición. Cantaba moito na misa, con voz profundísima e non moi afinada, pero non parece argumento suficiente para dubidar da saúde mental dunha persoa. Empregando ese criterio, eu mesmo, que acompaño á banda cando tocan o himno galego o día de San Xoán, levo camiño de perder o xuízo. Tamén se di do Farruco que era moi aforrador, tanto que, cando finou, deixou unha manchea de cartos á súa pesarosa nai. Sobre este asunto houbo moitas controversias e supostas inexactitudes; persoalmente, non serei eu quen opine sobre as grandezas ou buratos dos petos alleos.
O Marcial da Veiga, pola súa banda, si semellaba un tolo. Andaba sempre a camiñar pola beira da estrada e arrepiaba os condutores cun ollar frío e sinistro. Dáse a circunstancia, casual e á vez aleccionadora, de que coñecín en Zamora un eminente e bondadoso catedrático de Física que se imita moito a este Marcial de que falo. O parecido é tan notable que agora, cando quero lembrar a face do tolo da Veiga, a miña memoria devólveme a imaxe do brillante científico castelán. Esta confusión confirma, unha vez máis, que as fronteiras entre a tolemia e a lucidez son moito más sutís do que adoitamos pensar.